Η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ για το Νόμο Ρέππα
Δραματική επιδείνωση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων
Στην κεντρική ομιλία του, κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού 2008 στη Βουλή και απαντώντας σε σχετική κριτική του Αλέκου Αλαβάνου, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου, αναφέρθηκε στον γνωστό νόμο Ρέππα, υπογραμμίζοντας: «Με τον νόμο Ρέππα, κύριε Αλαβάνο, ωφελήθηκε η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων και των συνταξιούχων, οι νέοι εργαζόμενοι, οι εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά, οι γυναίκες, οι μακροχρόνια άνεργοι…» (Πρακτικά της Βουλής, 20/12/2007).
Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας, δεν μιλούν ποτέ αστήρικτα και χωρίς επιχειρήματα. Έχει συνεπώς ενδιαφέρον η αναφορά σε ορισμένες συγκεκριμένες ρυθμίσεις του περιβόητου νόμου Ρέππα και κάτω από το φως αυτών των ρυθμίσεων η εκτίμηση της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του κ. Παπανδρέου.
1. Νόμος Ρέππα και ζητήματα χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος.
Το μόνο «ενδιαφέρον» του νόμου Ρέππα για τον σημαντικότερο (μαζί με την αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων) παράγοντα επιδείνωσης της κατάστασης του ασφαλιστικού συστήματος, αυτόν της χρηματοδότησης, ήταν η κατάργηση της κρατικής εισφοράς (10% ή τα 3/9 του συνόλου) στα πλαίσια της 3μερούς χρηματοδότησης για τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ και η αντικατάστασή της με το 1% του ΑΕΠ, το οποίο υπολείπεται κατά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, έναντι της εισφοράς 10% που προέβλεπε η 3μερής χρηματοδότηση. Η κατάργηση αυτής της εισφοράς (10%), θα ισχύει και για τους κλάδους σύνταξης των Ταμείων που εντάσσονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, από την ημερομηνία ένταξής τους (άρθρο 4 παρ. 4 ν. 3029/02).
2. Νόμος Ρέππα και όρια ηλικίας.
Μετά την δραματική επιδείνωση που επέφερε ο νόμος Σιούφα (ν. 2084/92) στα όρια ηλικίας, ο νόμος Ρέππα προχώρησε παραπέρα μετατρέποντας την 35ετία χωρίς όριο ηλικίας σε 37ετίαάνδρες και γυναίκες, ασφαλίστηκαν μετά την 1/1/1993 ενιαίο όριο ηλικίας τα 65 χρόνια. για όσους ασφαλίστηκαν από 1/1/1983 και διαμορφώνοντας για όσους,
Ιδιαίτερα για τις μητέρες με ανήλικα παιδιά προχώρησε με πιο βίαιο τρόπο κι απ’ αυτόν τον νόμο Σιούφα. Από 24,5 χρόνια ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας ή 17,5 χρόνια και 50 ετών, για τις προ του 1983 και από 25 χρόνια ασφάλισης και 50 ετών, για τις ασφαλισμένες μεταξύ 1983 και 1992, επέβαλε ενιαία ρύθμιση συνταξιοδότησης στα 25 χρόνια ασφάλισης με 60 έτη ηλικίας.
Για τις μητέρες με ανήλικα ή όχι παιδιά που ασφαλίστηκαν από το 1993 και μετά ευθυγραμμίστηκε με τον νόμο Σιούφα επιβάλλοντας το ενιαίο για άνδρες και γυναίκες όριο ηλικίας στα 65 έτη ηλικίας.
3. Νόμος Ρέππα και ύψος συντάξεων.
Ο νόμος Ρέππα του ΠΑΣΟΚ, περιορίζει ως ένα βαθμό την καταστροφική επίδραση που είχε ο νόμος Σιούφα της Ν.Δ. στο ύψος των συντάξεων. Το ποσοστό της σύνταξης από 80% επί των συντάξιμων αποδοχών, ο νόμος Σιούφα το κατέβαζε στο 60% και ο νόμος Ρέππα το πάει στο 70%. Και με τους δύο νόμους, όμως, ως συντάξιμες αποδοχές για τους Δ.Υ. και τους ασφαλισμένους των Ειδικών Ταμείων (ΔΕΚΟ, Τράπεζες κλπ), υπολογίζονται οι μέσες αποδοχές της τελευταίας 5ετίας, αντί των αποδοχών του τελευταίου μήνα. Το ίδιο, η 5ετία δηλαδή, προβλέπεται και για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ, μόνο που ο νόμος Ρέππα, προβλέπει την καλύτερη 5ετία, με επιλογή του ασφαλισμένου, μέσα στην τελευταία 10ετία.
Οι ρυθμίσεις αυτές ισχύουν γενικώς για τους ασφαλισμένους μετά την 1/1/1993.
Για όσους έχουν ασφαλισθεί μέχρι 31/12/1992, ο νόμος Ρέππα προβλέπει μεταβατική περίοδο, που σ’ ότι αφορά στις συντάξιμες αποδοχές ολοκληρώνεται την 31/12/2012 (πρώτη 5ετία εφαρμογής) και σ’ ότι αφορά στο ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης την 31/12/2017 (το ποσοστό μειώνεται από 80% στο 70%, με μία μονάδα κάθε χρόνο από το 2008 έως το 2017).
Η ακριβής εικόνα της αρνητικής επίδρασης που θα έχουν οι δύο αυτές μεταβολές (συντάξιμες αποδοχές και ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης) σε σύγκριση με τις ισχύουσες μέχρι την 31/12/2007 διατάξεις, φαίνεται με τον υπολογισμό της σύνταξης στα δύο κομβικά χρονικά σημεία, που είναι η 31/12/2012 και η 31/12.2017.
Ο υπολογισμός αυτός, αποδείχνει ότι ο νόμος Ρέππα θα επιφέρει μια μείωση των συντάξεων21% στο τέλος του 2012 και της τάξης του 30% στο τέλος του 2017. της τάξης του
4. Ο νόμος Ρέππα και τα κατώτατα όρια συντάξεων.
Δραματική είναι η επιδρομή των δύο νόμων σε βάρος των πιο φτωχών συνταξιούχων, των συνταξιούχων της κατώτερης σύνταξης.
Οι εργαζόμενοι, με πολύχρονους αγώνες, είχαν καταφέρει να κατοχυρωθεί ο θεσμός των κατώτατων ορίων συντάξεων, με βάση τη γενική αρχή ότι η σύνταξη αποτελεί το 80% των αποδοχών του εργαζόμενου στο τέλος του εργασιακού του βίου.
Στη βάση αυτή, συνδέθηκε η κατώτερη σύνταξη με το κατώτερο ημερομίσθιο της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και καθορίστηκε σε 25Χ80% = 20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη.
Τον θεσμό αυτόν κατακρεούργησε κυριολεκτικά ο νόμος Σιούφα, ορίζοντας ότι η κατώτερη σύνταξη ορίζεται με βάση το μέσο μηνιαίο κατά κεφαλή ΑΕΠ του 1991, ως συντάξιμες αποδοχές και συντάξιμο χρόνο 15 ετών, που δίνει ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης ίσο με 25,71% (15Χ1,714%=25,71%).
Σε σύγκριση με τη σύνταξη που προέκυπτε με βάση τα 20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, η σύνταξη του νόμου Σιούφα αποτελούσε μόλις το 48,5%. Τα επόμενα χρόνια η «σύνταξη» αυτή αναπροσαρμόζεται με το εκάστοτε ποσοστό αύξησης των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων.
Ο νόμος Ρέππα, εκφράζοντας παραπλήσιο πνεύμα απέναντι στους συνταξιούχους της απόλυτης φτώχειας, όρισε την κατώτερη σύνταξη ίση με το 70% του κατώτερου μισθού του έγγαμου με πλήρη απασχόληση υπαλλήλου, όπως ο μισθός αυτός ορίζεται από την ΕΓΣΣΕ του 2002. Η σύνταξη αυτή αναπροσαρμόζεται τα επόμενα έτη με βάση το ποσοστό αύξησης των συντάξεων σύμφωνα με την εισοδηματική πολιτική (άρθρο 3 παρ. 4.α. ν. 3029/02).
Με βάση τη ρύθμιση αυτή, η κατώτερη σύνταξη του έτους 2007 ανέρχεται σε 463,18 €, ενώ με βάση το κατώτερο ημερομίσθιο της ΕΓΣΣΕ του 2007, που ανέρχονταν σε 29,39 € η κατώτερη σύνταξη θα έπρεπε να ανέρχεται σε 20Χ29,39=587,80 €. Συμπέρασμα, η φιλεργατική, κατά τον κ. Παπανδρέου, πολιτική του ΠΑΣΟΚ και του νόμου Ρέππα, περιόρισε την κατώτερη σύνταξη κατά 124,62 € τον μήνα ή ποσοστό 26,9%.
5. Ο νόμος Ρέππα και τα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.
Το άρθρο 4 παρ. 6 του ν. 3029/02, του «φιλεργατικού» νόμου Ρέππα, προβλέπει ότι «με Π.Δ. που εκδίδεται μέχρι 31-12-2004 (!) μετά πρόταση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και σύμφωνη γνώμη ειδικής επιστημονικής επιτροπής, επανακαθορίζονται τα επαγγέλματα και οι εργασίες που υπάγονται στον Κανονισμό Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων του ΙΚΑ».
Βέβαια 4 χρόνια μετά την προθεσμία του νόμου, η προβλεπόμενη επιστημονική επιτροπή, μπορεί να μην έχει δώσει ακόμη την γνώμη της, αλλά ο δρόμος για την ολική ανατροπή του θεσμού των ΒΑΕ έχει ανοίξει. Οι προτάσεις – σοκ της σχετικής επιτροπής, που περιγράφονται από τον Τύπο επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές.
Ο νόμος Ρέππα έπαιξε και παίζει κι εδώ τον «φιλεργατικό» ρόλο του.
6. Ο νόμος Ρέππα και τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης.
Με την οδηγία 41/2003 της Ε.Ε. καθιερώνονται σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, τα οποία προορίζονται να αποτελέσουν τον 2ο πυλώνα του τριφασικού ασφαλιστικού συστήματος, που προωθούν όλοι οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί και η Ευρωπαϊκή Ένωση στα πλαίσια της νεοφιλελεύθερης πολιτικής.
Ο νόμος Ρέππα με χαρακτηριστική ταχύτητα για τα δεδομένα της ελληνικής νομοθετικής παραγωγής, έσπευσε να θεσμοθετήσει τα εν λόγω Ταμεία και κατοχυρώσει νομοθετικά τις βασικές αρχές του καταστατικού τους.
Εντελώς ενδεικτικά, δύο μόνο προβλέψεις αυτών των καταστατικών διατάξεων, δίνουν το μέτρο του προσανατολισμού και του ενδιαφέροντος με το οποίο θα κινούνται αυτά τα Ταμεία:
Άρθρο 7 παρ. 15 «… ποσοστό μέχρι 70% των τεχνικών αποθεματικών επενδύεται σε μετοχές, μεταβιβάσιμα αξιόγραφα εξομοιούμενα με μετοχές και σε ομολογίες εταιρειών σε αναγνωρισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα, σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και λοιπές χώρες της αλλοδαπής και ποσοστό μέχρι 20% των τεχνικών αποθεματικών τους σε έντοκα γραμμάτια και τραπεζικές καταθέσεις».
Άρθρο 8 παρ. 6 «σε περίπτωση διάλυσης ταμείου επαγγελματικής ασφάλισης το προϊόν της εκκαθάρισης στο οποίο ανήκουν και οι εργοδοτικές εισφορές διανέμεται ανάλογα με την ασφαλιστική προσδοκία στους ασφαλισμένους.».
Αν όλα αυτά θυμίζουν χρηματιστηριακούς τζόγους, δομημένα ομόλογα και ασφαλιστικό μέλλον τύπου ENRON για τους ασφαλισμένους θα είναι μάλλον συμπτωματικό και δεν φταίει σε τίποτα ο νόμος Ρέππα και η νεοφιλελεύθερη πολιτική, που υπηρέτησαν και υπηρετούν οι κυβερνήσεις και του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.
Με βάση όλα τα παραπάνω, οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι είναι καιρός να βγάλουν τα συμπεράσματά τους.
Η ΝΔ ισχυρίζεται ότι ο νόμος Σιούφα έσωσε το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας και υπηρέτησε τους εργαζόμενους.
Το ΠΑΣΟΚ ισχυρίζεται ότι ο δικός του νόμος, ο νόμος Ρέππα ωφέλησε τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων.
Πώς αλλιώς να το πούμε; Προκαλούν τη νοημοσύνη μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει πως και οι δύο νόμοι , ο 2084/1992 της ΝΔ και ο 3029/2002 του ΠΑΣΟΚ, που υπερασπίζονται ακόμη και προκλητικά τα δύο κυβερνητικά κόμματα, πρέπει να καταργηθούν και να παγιωθεί ένα ενιαίο για όλους τους εργαζόμενους (παλιούς και νέους) και φιλεργατικό σύστημα δημόσιας και κοινωνικής ασφάλισης.
Το βάρος κατά κύριο λόγο πέφτει στις πλάτες των εργαζομένων, των συνταξιούχων, του συνδικαλιστικού κινήματος και των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που αναφέρονται στην εργατική τάξη και τα δικαιώματά της.
Ο αγώνας αυτός θα είναι σκληρός, αλλά δίκαιος και πρέπει να έχει νικητή. Το εργατικό κίνημα πρέπει και πάλι να νικήσει.
Κι αυτό είναι υπόθεση όλων μας.
Γενάρης 2008
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
